Κόεν, Χέρμαν

(Herman Cohen, Κόσβιχ 1842 – Βερολίνο 1918). Γερμανός φιλόσοφος. Θεωρείται ο θεμελιωτής της σχολής του Μαρβούργου, όπου και διετέλεσε καθηγητής (1876-1912) καθώς επίσης και ένας από τους κυριότερους εκφραστές του νεοκαντιανισμού. Ο Κ. απέρριψε την καντιανή αντίληψη για το πράγμα καθαυτό, όπως και τη διάκριση μεταξύ αισθητικής αντίληψης και λόγου, ενώ αντιμετώπισε το ζήτημα της υπερβατικής σύνθεσης ως καθαρά λογικό πρόβλημα. Σε αντίθεση με τον Καντ, ο Κ. θεωρούσε ότι η σκέψη δεν δημιουργεί μόνο τη μορφή αλλά και το περιεχόμενο της γνώσης. Πίστευε ότι η θεωρία του δικαίου είναι η βάση των ανθρωπιστικών σπουδών του πνεύματος. Υποστήριξε, ακόμη, την υπεροχή της ηθικής έναντι της επιστήμης και εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ηθική αποτελεί τη λογική της βούλησης. Ακολουθώντας τον Καντ, ερμήνευσε ηθικά τη θρησκεία αλλά παρέμεινε οπαδός του ιουδαϊσμού. Για τον Κ., η θεωρητική γνώση και το δίκαιο, η επιστήμη και το συνταγματικό φιλελεύθερο κράτος συνιστούν τα θεμέλια του πολιτισμού και τις προϋποθέσεις για την ελευθερία της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ο Κ. διατύπωνε ουσιαστικά τις κοινωνικές και πολιτικές θέσεις των φιλελεύθερων αστών, αλλά η θεωρία του για τον ηθικό σοσιαλισμό προκάλεσε σύγχυση στη γερμανική σοσιαλδημοκρατία. Έγραψε διάφορα δοκίμια όπως: Καντιανή θεωρία της εμπειρίας (1871), Λογική της καθαρής γνώσης (1902), Ηθική της καθαρής βούλησης (1904), Αισθητική του καθαρού συναισθήματος (1912), Ιουδαϊκά γραπτά (1924) κ.ά. Ο Γερμανός φιλόσοφος Χέρμαν Κόεν.